با گسترش روزافزون اینترنت و شبکه‌های مجازی، شاهد افزایش فحاشی در فضای مجازی هستیم. ممکن است هرکدام از شما در زمان استفاده از شبکه‌های گوناگون مجازی با افرادی برخورد کرده باشید که در این فضا به شما و یا شخص دیگری فحاشی کرده‌اند. باید بدانید که طبق قوانین جمهوری اسلامی، فحاشی کردن در فضای مجازی جرم بوده و برای آن مجازات تعیین شده است.

اما برای اینکه بتوان پرونده چنین مشکلی را پیگیری کرد، نیاز است با قوانین و مقررات بیشتر آشنا شوید. شما باید بدانید از چه طریقی می‌توان فحاشی کردن در فضای مجازی را پیگیری کرد و دادخواست خود را با استفاده از یک وکیل کیفری به دادگاه ارائه نمود. ما در ادامه به‌صورت کامل در خصوص این مشکل و نحوه رسیدگی به آن صحبت خواهیم کرد.

فحاشی در فضای مجازی

به همان اندازه که فحاشی کردن در فضای واقعی عملی ناپسند و اشتباه است، فحاشی کردن در فضاهای مختلف مجازی نیز زشت و نکوهیده است؛ ازاین‌رو هیچ تفاوتی بین فحاشی کردن در دنیای واقعی و فضای مجازی وجود ندارد. فحاشی، توهین و ناسزا در دنیای مجازی می‌تواند از طریق تمامی راه‌های ارتباطی که در این فضا وجود دارد، محقق شود؛ ازاین‌رو هرکسی از طریق ارسال دایرکت، پیام، استوری و… به شخص دیگری توهین کند، مرتکب فحاشی کردن شده است.

تفاوتی وجود ندارد این اهانت از طریق ارسال پیام بوده یا از طریق ارسال وویس، عکس و یا ویدئو. همچنین فرقی نمی‌کند که این عمل را در کدام یک از شبکه‌های اجتماعی انجام داده است. درهرحال، فحاشی در فضای مجازی، ممنوع بوده و جرم تلقی می‌شود؛ ازاین‌رو برای انجام آن نیز مجازات در نظر گرفته شده است. تمامی این قوانین به این سبب وضع شده‌اند تا ازاین‌پس دیگر هرکسی نتواند از طریق اکانت‌های مختلف موجب رنجش، آزار و یا توهین به اشخاص مختلف شود.

اهمیت پیگیری جرم فحاشی کردن در فضاهای مجازی

رشد روزافزون دستگاه‌های مختلف الکترونیکی و تلفن‌های هوشمند در کنار دسترسی هر چه ساده‌تر به دنیای اینترنت موجب شده است تا افراد زمان بیشتری را در فضای مجازی بگذرانند؛ اما متأسفانه هنوز هم طیف وسیعی از افراد نسبت به قوانین و مقررات استفاده از این فضاها آشنایی ندارند. بسیاری از افراد با تصور به این که فحاشی در فضای مجازی یا تهدید و ناسزاگویی قابلیت پیگرد ندارد، از انجام این عمل واهمه‌ای ندارند. اما باید بدانند که به‌هیچ‌عنوان این تصور صحیح نیست.

طبق قوانین وضع شده توهین، ناسزا، تهدید و فحاشی چه در ملا عام و چه در فضای مجازی، جرم بوده و کاملاً قابل‌پیگیری خواهد بود. فحاشی کردن به یک شخص حقیقی و یا اشخاص مهم حکومتی، می‌تواند باعث خدشه‌دار شدن امنیت جامعه شود. از سوی دیگر مشاهده شده است که بسیاری از فحاشی‌ها در چنین فضایی نهایتاً به درگیری و خشونت ختم شده است؛ ازاین‌رو نمایندگان قانون، تصمیم بر این گرفته‌اند تا هرگونه فحاشی و توهین در فضای مجازی، مشمول جرم شناخته شده و مشمول مجازات شود.

مجازات فحاشی و توهین در فضاهای مجازی

حال ممکن است برای شما هم این سؤال ایجاد شده باشد که مجازات فحاشی در فضای مجازی چیست؟ باید اشاره کرد در سال‌های گذشته، مجازات سنگینی مانند 74 ضربه شلاق و یا زندان به مدت 6 ماه تا یک سال برای افرادی که در چنین فضاهایی فحاشی می‌کردند، وجود داشت؛ اما در چند سال گذشته قانون جدیدی به‌عنوان قانون کاهش زندان‌ها معرفی شد که در آن تلاش شده است تا برخی مجازات برخی از جرم‌های تعزیری، کاهش پیدا کند.

ازاین‌رو امروزه کمتر شاهد زندانی‌شدن به دلیل فحاشی کردن یک شخص به شخص دیگری هستیم. بااین‌وجود، همچنان توهین به مقدسات و فحاشی کردن به سران حکومتی و یا نمایندگان مجلس و… می‌تواند به همراه زندان از 6 ماه تا 2 سال باشد. در غیر این صورت، مجازات فحاشی و توهین به جزای نقدی خلاصه می‌شود. طبق ماده 608 تعزیرات، جزای نقدی درجه 6 برای فحاشی کردن و توهین در فضای مجازی محقق شده که می‌تواند از 6 تا 24 میلیون تومان باشد.

نحوه پیگیری کردن شکایت توهین در فضای مجازی

اما همچنان بسیاری از افراد نمی‌دانند که چگونه باید شکوائیه خودشان را در این زمینه پیگیری کنند؟ باید اشاره کرد ازآنجایی‌که بستر وقوع چنین جرمی متفاوت از سایر جرم‌های معمول است، رسیدگی به پرونده آن نیز ممکن است متفاوت با قبل باشد؛ ازاین‌رو بهتر است از افراد متخصص و وکلای باتجربه کمک بگیرید. بااین‌وجود، برای پیگیری پرونده شکایت فحاشی در فضای مجازی، در قدم اول نیاز است تا شکوائیه خود را در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برسانید.

حال دادخواستی برای شما تنظیم شده و باید به دادسرا مراجعه کنید. در چنین مواقعی نیاز است به دادسرایی رجوع کنید که در محل و محدوده وقوع جرم، واقع شده است؛ ازاین‌رو نیازی نیست تا شما از محل سکونت فردی که به شما هتاکی کرده است، باخبر باشید. حال باید تمامی اسناد و مدارک قابل‌ارائه را تقدیم کرده تا پرونده شما برای رسیدگی به جرایم رایانه‌ای از طریق دادسرای ویژه پیگیری شود.

بعدازاین که مراحل قانونی به‌صورت کامل طی شد، شکایت به متهم ابلاغ شده و از او خواسته می‌شود در زمان مشخص در شعبه بازپرسی و یا دادیاری حضور پیدا کند. در اینجا جلسه تفهیم اتهام برگزار شده و از متهم خواسته می‌شود قرار تأمین کیفری را پرداخت کند. اینکه این قرار چه میزان و یا نوع آن چه چیزی باشد، بسته به ضرر و زیانی است که به دلیل وقوع جرم فحاشی در فضای مجازی بر شاکی متحمل شده است.

نقش پلیس فتا در جرایم رایانه‌ای

علاوه بر اینکه فرد شاکی تمامی مستندات و مدارک محکم قابل‌قبول خود را ارائه کرد، نیاز است برای بررسی هرچه دقیق‌تر آن‌ها و همچنین پاسخ به برخی ابهامات، پرونده فحاشی در فضای مجازی به پلیس فتا ارسال شود. در چنین مواردی پلیس فتا نیاز به بررسی گوشی پیدا می‌کند؛ زیرا لازم است تا تمامی محتویات آن، درج مشخصات، طی‌کردن مراحل ردیابی، بررسی شبکه‌های اجتماعی مختلف و… توسط پلیس فتا، انجام شود.

در این شرایط، پلیس فتا به‌عنوان ضابط دادگستری می‌تواند نقش مهمی را در پیشبرد هرچه دقیق‌تر پرونده شکایت برعهده داشته باشد. حال پلیس فتا تمامی اطلاعات به دست آورده را به‌صورت یک گزارش به مرجع صالح ارسال خواهد کرد؛ ازاین‌رو باید به این نکته توجه داشته باشید که پلیس فتا، هیچ‌گونه دخالتی در مشخص‌کردن جزای مجرم و خاطی نخواهد داشت. چنین مرجعی تنها به‌صورت دقیق صحت‌وسقم ادعای شاکی را مشخص کرده و بیان می‌کند که آیا جرمی رخ‌داده است یا خیر.

توجه به یک نکته بسیار مهم

اگر شما هم قصد دارید به دلیل وقوع جرم هتاکی در فضای مجازی از فرد به خصوصی شکایت کنید، لازم است تا یک نکته بسیار مهم را مدنظر داشته باشید. منظور از فحاشی در فضای مجازی این است که عمل رخ‌داده در فرهنگ و یا اجتماع به‌صورت دقیق به‌عنوان فحاشی شناخته شود. در پاره‌ای از مواقع ممکن است برخی عبارات و یا جملات در یک فرهنگ به‌عنوان توهین و فحاشی شناخته شود، اما در فرهنگی دیگر چنین نباشد.

از سوی دیگر، فردی که مرتکب فحاشی شده است، باید به این نکته واقف و آگاه باشد سخنی که از آن استفاده کرده است، نشانه فحاشی بوده و استفاده از آن کار نادرستی است. همچنین شخصی که فحاشی را انجام داده است، باید با علم و آگاهی خود این عمل را مرتکب شده باشد. برای مثال، فرد مست، هیچ‌گونه آگاهی در خصوص عبارات و جملاتی که به کار می‌برد، ندارد.

دریافت مشاوره و یا اخذ وکیل فضای مجازی

همان‌طور که شما نیز تا بدین جا به‌خوبی متوجه شدید، هیچ فرقی بین فحاشی کردن در دنیای واقعی و فضای مجازی وجود ندارد. هر دو این اعمال جرم بوده و طبق قانون مجازات دارند. بااین‌وجود، اگر می‌خواهید تا احتمال موفقیت پرونده خود را در مراجع قانونی افزایش دهید، در ابتدا نیاز است تا از یک وکیل خبره و متخصص در حوزه فضای مجازی کمک بگیرید. در این حالت شما می‌توانید تمامی سؤالات خودتان را از وکیل سایبری پرسیده و از او بخواهید شما را راهنمایی کند.

یک وکیل خبره و متخصص می‌تواند به شما کمک کند بدانید آیا امکان طرح شکایت وجود دارد یا خیر. همچنین تمامی مراحلی که برای موفقیت در پرونده نیاز است را به‌صورت کامل به شما آموزش می‌دهد. از سوی دیگر شما می‌توانید با استخدام یک وکیل حقوقی، پرونده فحاشی در فضای مجازی را به او سپرده و اجازه دهید تا چنین فردی از شما در دادگاه دفاع کند. ارائه اسناد قابل‌قبول و محکمه‌پسند و دفاعیه مناسب، از جمله مهم‌ترین اقداماتی هستند که برای موفقیت در پرونده توهین در فضای مجازی می‌توانید انجام دهید.

نتیجه‌گیری

فحاشی کردن و یا توهین و تهدید اشخاص در فضای مجازی جرم بوده و طبق قانون مجازات دارد؛ ازاین‌رو اگر فردی از طریق یکی از فضاهای مجازی متن، صوت، عکس و یا ویدئویی را برای فردی دیگر ارسال کند که حاوی الفاظ رکیک، فحاشی و توهین به شخص تلقی شود، امکان پیگیری قضایی دارد.

در چنین شرایطی فرد می‌تواند با مراجعه به یکی از دفاتر الکترونیک قضایی، شکوائیه خود را به ثبت برساند. سپس پرونده به مرجع صالح برای رسیدگی ارجاع داده می‌شود. بعد از ارائه مستندات و مدارک، جهت بررسی بیشتر پرونده، اطلاعات به پلیس فتا ارسال می‌گردد. پلیس فتا نیز بعد از بررسی‌های نهایی، نتیجه را به‌صورت گزارش به دادگاه ارسال می‌کند. درصورتی‌که جرم فحاشی در فضای مجازی مشخص شود، برای مجرم، بین 6 ماه تا 2 سال زندان و یا بین 6 تا 24 میلیون تومان جزای نقدی تعیین می‌شود.