رد شکایت؛ فرایند رایج در پرونده‌های حقوقی و کیفری
زمانی که فردی باعث آسیب و صدمه به دیگران به هر شکلی شود، فرد آسیب‌دیده برای محکوم کردن فرد مقابل یک شکواییه تنظیم می‌کند. به این ترتیب از طریق مراجع قضایی پرونده شکایت خود را پیگیری خواهد کرد. مرجع قضایی نیز وظیفه دارد که در کم‌ترین زمان ممکن پرونده را پیگیری کرده و تحقیقات لازم را انجام دهد. حال ممکن است که شکواییه کامل نباشد و تمام جوانب موضوع شکایت را در بر نگیرد. در چنین حالتی مرجع قضایی قرار رد شکایت صادر می‌کند و به این ترتیب شکایت فرد بی‌نتیجه خواهد ماند. با ما همراه باشید تا در این مطلب بررسی این فرایند و روش‌های جلوگیری از رد شدن شکایت بپردازیم.
منظور از رد شکایت چیست؟
تنظیم صحیح و اصولی شکواییه و دادخواست فرایندی دارد که باید به تمام مراحل آن توجه داشته باشید تا همه جوانب شکایت شما در برگرفته شود. در نتیجه با رد شکایت از سوی مرجع قاضی مواجه نخواهید شد. باید بدانید که در تنظیم اصولی و صحیح شکواییه چند اصل اساسی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه ویژه داشته باشید.
وجود هرگونه نقص در دادخواست حقوقی یا رعایت نکردن شرایط کلی تنظیم دادخواست از سوی خواهان دعوا، مرجع قضایی رسیدگی‌کننده قرار رد دادخواست صادر می‌کند. در مورد شکواییه هم به همین شکل بوده و رعایت نکردن اصول تنظیم شکواییه منجر به صدور رد شکایت از سوی دادگاه کیفری می‌شود. بنابراین باید از وکیل خود بخواهید که تمام نکات مربوط تنظیم شکواییه را به شما گوشزد کند تا با قرار رد شکایت مواجه نشوید.
تنظیم شکواییه سه نکته اصلی دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- اهلیت داشتن شاکی: طرح شکایت در مورد جرایم مشهود نیازمند این است که شخص شاکی باید اهلیت قانونی برای این کار داشته باشد. یعنی شاکی باید به سن قانونی رسیده باشد تا بتواند شکواییه تنظیم کند. بر اساس قانون سن قانونی برای تمام افراد سن 18 سالگی است
- مطرح کردن شکایت از سوی شاکی: در هنگام وقوع جرایمی که جنبه عمومی نداشته و بدون وجود شکواییه، دادگاه به آن‌ها رسیدگی نخواهد کرد، شاکی باید شکواییه تنظیم کند. به این ترتیب پرونده شکایت از جرم واقع شده، توسط دادگاه بررسی و پیگیری خواهد شد
- مطرح کردن شکایت از طریق ضابطان دادگستری: در برخی مواقع ضابطان دادگستری شاهد وقوع جرمی می‌شوند. در چنین حالتی این افراد به مراجع قضایی مراجعه کرده و اطلاع‌رسانی می‌کنند. به این ترتیب پرونده‌ای بدون شاکی خصوصی تشکیل شده و پیگیری می‌شود
تنظیم یک شکواییه اصولی به‌منظور جلوگیری از رد شکایت
بر اساس ماده 68 قانون آیین دادرسی کیفری، لازمه آغاز یک دعوای کیفری و رسیدگی دادسرا به آن، تنظیم شکواییه از سوی شاکی است. اگر شاکی شکواییه‌ای تنظیم کند که طبق اصول و قوانین بوده و تمام نکات لازم در آن درج شده باشد، قاضی موظف به رسیدگی است. یعنی مرجع رسیدگی‌کننده نمی‌تواند قرار رد شکایت صادر کرده و به پرونده رسیدگی نکند. بنابراین برای جلوگیری از رد شکایت باید چند نکته مهم در تنظیم شکواییه رعایت شود.
از جمله نکات مهم تنظیم شکواییه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوشتن موضوع شکایت و درج مشخصات
- درج سمت شاکی
نوشتن موضوع شکایت و درج مشخصات در شکواییه
برای اینکه پس از ارائه شکواییه، با رد شکایت از سوی مرجع رسیدگی‌کننده نشوید، باید مشخصات خود را به عنوان شاکی در شکواییه درج کنید. همچنین در صورتی که از هویت متهم اطلاع دارید، مشخصات او را هم در شکواییه بنویسید. سپس باید به نوشتن موضوع شکایت در شکواییه خود بپردازید. باید بدانید که در نوشتن موضوع شکایت باید چند نکته مهم را رعایت کرده و برخی از موارد مهم را درج کنید.
از جمله موارد مهمی که باید در شکواییه بنویسید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- • مشخصات هویتی خود به عنوان شاکی و نشانی دقیق محل سکونت
- • موضوع اصلی شکایت و درج روز و ساعت و محل دقیق وقوع جرم
- • ضررهای مالی وارد شده با شاکی که در شکواییه قصد مطالبه آن‌ها را دارد
- • ضمیمه کردن ادله، مشخصات شاهدان و افراد مطلع از وقوع جرم
- • در صورت داشتن وکیل برای پیگیری شکایت، باید مشخصات کامل وکیل و امضای او در شکواییه درج شود
در صورتی که هر یک از این موارد در تنظیم شکواییه درج نشوند، باعث خواهند شد که شکواییه ناقص باشد. در نتیجه مرجع قانونی رسیدگی‌کننده به پرونده، قرار رد شکایت صادر خواهد کرد. بنابراین لازم است که در درج تمام موارد ذکر شده در شکواییه دقت کافی داشته باشید.
درج سمت شاکی برای جلوگیری از رد شکایت
معمولا زمانی که در دعاوی حقوقی، سمت خواهان مشخص نباشد، بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی چنین دعوایی تکلیف مشخص و ضمانت اجرایی دارد. اما طبق قانون آیین دادرسی کیفری، اشاره‌ای به سمت شاکی نشده و ضمانت اجرایی برای آن تعیین نشده است. اما وقتی فردی شکایتی را درباره جرمی غیر قابل گذشت دارای جنبه عمومی را در دادگاه مطرح می‌کند، در واقع او اعلام جرم کرده است. در نتیجه دادستان به عنوان نماینده عموم مردم وظیفه دارد که رسیدگی به این جرم را آغاز کند.
زمانی که جرمی غیر قابل گذشت انجام شود، لازم است که یک شاکی خصوصی شکواییه‌ای ارائه دهد تا رسیدگی به این جرم آغاز شود. در هر دو حالت، شاکی خصوصی یا عمومی باید سمت مشخص برای طرح شکایت داشته باشد. بنابراین در صورتی که سمت شاکی مشخص نباشد، دو حالت پیش می‌آید. در حالت اول دادسرا قرار رد شکایت صادر خواهد کرد. اما در حالت دوم دادسرا قرار موقوفی تعقیب صادر می‌کند. به این معنی که پرونده مختومه اعلام شده و از جریان رسیدگی خارج می‌شود.
جلوگیری از رد شکایت شما از سوی دادگاه به کمک وکلای هرمس لایرز
تنظیم شکواییه برای طرح شکایت در دادگاه اصول خاصی دارد که در صورت رعایت نکردن آن‌ها دادگاه رسیدگی‌کننده به پرونده، قرار رد شکایت صادر می‌کند. چرا که رعایت نکردن این اصول باعث به وجود آمدن نقص در پرونده و عدم وجود اطلاعات کافی برای رسیدگی به پرونده می‌شود. بنابراین بهتر است که برای تنظیم شکواییه با یک وکیل یا موسسه حقوقی معتبر مشورت کنید. هرمس لایرز به عنوان یکی از برترین موسسات حقوقی در کشور، آماده ارائه خدمات مشاوره در زمینه تنظیم شکواییه به شما است. شما می‌توانید با مراجعه به مجموعه ما، از خدمات مشاوره‌ای وکلای ما در پرونده‌های حقوقی و کیفری خود بهره‌مند شوید.